Chomiki należą pod względem popularności, po myszach i szczurach, do kolejnego gatunku gryzoni nadającego się jako karma dla zwierząt terraryjnych, głównie węży. Są jednak w przeciwieństwie do innych nieco bardziej pracochłonne i wymagają więcej uwagi, w przypadku w dużej hodowli. Trzeba także zaopatrzyć się w dodatkowe pomieszczenia, ponieważ chomiki nie mogą tak jak, np. myszy, żyć w dużych grupach rodzinnych (aczkolwiek nie wszystkie gatunki). Istnieje kilka gatunków chomików, różniących się wyglądem, wielkością oraz zachowaniem. Należą do nich:
Chomik syryjski (Mesocricetus auratus)
Najbardziej popularny w sklepach zoologicznych, osiąga długość ciała do 18 cm, jest też z pośród wszystkich gatunków najbardziej agresywny, dlatego każdego osobnika trzeba trzymać w oddzielnej klatce, a samice łączyć z samcem tylko na czas kopulacji, a potem przenieść go do innego pomieszczenia. Zlekceważenie tego faktu powodować będzie poważne walki, a nawet to, że zwierzęta mogą się wzajemnie zagryźć. Samica rodzi od 3 do 5 młodych, czasami, lecz rzadko, więcej. Ciąża u tego gatunku trwa 16-18 dni. Budowa ciała krępa, krótkie kończyny, ogólna sylwetka ociężała. Umaszczenie różnorodne, od białego, poprzez złociste, szare i czarne oraz łaciate mieszanki. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 2,5 miesiąca.
Chomik dżungarski (Phodopus sungorus)
Mały chomik, osiągający rozmiary 6-8 cm. Gatunek ten ma charakterystyczne umaszczenie - szara barwa grzbietu, przez który biegnie czarna pręga, a po bokach ciała występują białe plamy. Jego dużą zaletą jest także to, iż w przeciwieństwie do poprzednio opisywanego chomika syryjskiego, chomik dżungarski nie jest taki agresywny i można go trzymać, podobnie jak myszy, w grupach rodzinnych, 1 samca z kilkoma samicami. W miocie rodzi się do 8 młodych, po ciąży trwającej ok. trzech tygodni. Chomik dżungarski osiąga dojrzałość w wieku 3 miesięcy.
Chomik europejski (Cricetus cricetus)
Największy gatunek chomika, dorasta do 30 cm długości. Również należy trzymać go osobno, samica po kopulacji odpędza samca. Samice tego gatunku rodzą przeciętnie od 4 do 8 młodych, rzadko 12. Dają małą liczbę miotów w ciągu roku, tylko 2-3. Czas trwania ciąży 17-20 dni. Młode otwierają oczy po dwóch tygodniach, a po miesiącu stają się samodzielne. Ubarwienie podstawowe różnobarwne: grzbiet brązowy, brzuch czarny, na łapach, pyszczku i okolicy łopatek białe łaty. Występują również osobniki albinotyczne oraz jednolicie czarne.
Chomik chiński (Cricetus griseus)
Barwą nieco podobny do chomika dżungarskiego, jednak nieco większy, osiąga 12 cm długości. Przez grzbiet ciągnie się czarna pręga. Charakterystyczny dla tego gatunku jest długi, nieowłosiony ogon, podobny do ogona myszy. Ciąża trwa ok. 20-22 dni, a w miocie rodzi się od 4 do 7 młodych chomików.
Chomik Roborowskiego (Phodopus roborovskii)
Najmniejszy gatunek chomika, długość jego ciała nie przekracza 7 cm, ubarwienie złote, brzuch biały. Liczba młodych w miocie to ok. 3-6, czasami więcej. Ciąża trwa u tego gatunku ok. 21 dni. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 3 miesięcy.
Chomik Campbella (Phodopus sungorus campbelli)
Gatunek prawie identyczny jak chomik dżungarski, z wyjątkiem braku wyraźnych białych plam po bokach ciała. W sklepach zoologicznych występuje często jako odmiana albinotyczna.
Wszystkie gatunki chomików żyją przeciętnie ok. 2-3 lat.
Terrarium
Do hodowli chomików, szczególnie gatunków dużych (chomik syryjski, europejski), można użyć dostępnych w sklepach zoologicznych klatek dla chomików, wykonanych z metalowych prętów, mogą być jedno- lub wielopiętrowe, posiadają różnego rodzaju drabinki do wspinaczki, rury oraz kołowrotki. Dla gatunków mniejszych dobre są zarówno klatki, jak i szklane akwaria, których można użyć i w przypadku dużych chomików, muszą być wówczas stosunkowo większe. Akwaria, w których znajdują się duże gatunki, musi być wysokie i od góry przykryte metalową siatką, w przypadku, np. chomików dżungarskich, o ile akwarium jest wysokie (>30 cm) siatka nie jest konieczna, z tego względy, że nie potrafią wysoko skakać. Pomieszczenia dla chomików powinno być wyposażone w kryjówki, poidełko oraz miskę na pokarm. Kryjówki konieczna jest szczególnie dla samic w okresie macierzyństwa, gdyż wtedy będą czuły się bezpiecznie, w innym razie mogą zjadać młode. Aczkolwiek ogólnie chomiki powinny mieć bujniej wyposażone pomieszczenia, a niżeli myszy, ponieważ nudząc się będą próbowały się z niego wydostać, a chomik wśród gryzoni nazywany jest "specjalistą od ucieczek". Poidełko na wodę standardowe, dla gryzoni, dostępne w skalpach zoologicznych. Miseczki na pokarm najlepiej zawieszane (do klatek) lub ceramiczne, porcelanowe (do akwariów). Pojemniki zawieszane są o tyle lepsze, że przekopujące ściółkę gryzonie nie powodują tak dużego jak w przypadku zwykłych, zanieczyszczenia pokarmu ściółką. A jako ściółki najlepiej użyć oczywiście trocin, podobnie jak w przy hodowli innych gryzoni. Można dodać niewielko ilość torfu, w celu zminimalizowania nieprzyjemnego zapachu, a także siana do budowy gniazda. Jeśli ktoś ma klatki laboratoryjne, to również one nadają się do hodowli chomików.
Żywienie
Chomiki (wszystkie gatunki) żywi się podobnie jak inne gryzonie karmowe, z niewielką różnicą, ponieważ powinny dostawać nieco więcej białka zwierzęcego. Do podstawowych pokarmów należą:
- mieszanki ziaren (ogólnie dostępne w sklepach zoologicznych, w ich skład wchodzą w różnych proporcjach: pszenica, żyto, owies, kukurydza, jęczmień, proso, pestki słonecznika, susz warzywny, groch i wiele innych.
- warzywa (marchew, cukinia, ogórki, sałata - jej małe ilości, pomidor, dynia)
- owoce (jabłka, banany, gruszki)
- płatki owsiane
- pestki dyni
- orzechy (nieduże ilości, powodują otyłość)
- pokarmy białkowe (ser żółty - małe ilości, twaróg, larwy mącznika - 2/tyg.)
- trawa i mniszek lekarski
- suchy chleb i bułka
- gałązki wierzby
Nie należy podawać: kapusty, ziemniaków, cebuli, słodyczy, owoców cytrusowych (cytryna, pomarańcza, itp.).
Pokarm dozuje się w małych, ale wystarczających dla chomika ilościach, ponieważ duże, jednorazowe porcje będą zakopywane w spiżarni, gdzie będą gnić i pleśnieć. Alternatywa jest hodowla w klatkach laboratoryjnych lub stosowanie granulatów, które wyjadane są przez kratki - uniemoxliwia to robienie zapasów i marnowanie karmy.
Wodę zaleca się przegotowaną, o temperaturze pokojowej.
Rozmnażanie
Rozmnażanie chomików nie jest dużo trudniejsze niż innych gryzoni, lecz nieco bardziej kłopotliwe. Szczególnie u takich gatunków jak chomik syryjski i europejski, ponieważ każdego osobnika koniecznie trzeba trzymać oddzielnie, pary łączyć tylko na okres rozrody, po którym zwierzęta rozdziela się do osobnych pomieszczeń. Nie tylko każdego samca trzymać należy oddzielnie, ale i każdą samicę, nie da się hodować kilku (rodzących) samic w tej samej klatce. Ponadto jeżeli niepokoi się matki w okresie kiedy mają młode (np. podczas sprzątania lub wybierania noworodków na pokarm dla gadów), to bardzo często je porzucają lub nawet zagryzają i zjadają. Tak dużych problemów nie ma natomiast z innymi chomikami, jak np. chomiki dżungarskie, które są najbardziej polecane do hodowli karmowych. Można je trzymać po kilka sztuk (oczywiście nie kilka samców). W jednym pomieszczeniu hodowlanym na jednego samca przypadać mogą 2-3 samice, których nie trzeba rozdzielać po kopulacji, ani w okresie wychowu młodych. Czasami jednak zdarzają się przypadki związane z porzucaniem i zjadaniem młodych, ale dużo rzadziej niż u innych gatunków. Chomiki osiągają dojrzałość płciową średnio w trzecim miesiącu życia, a ciąża trwa ok. 20 dni. Ilość młodych w miocie rzadko tak liczna jak u myszy i szczurów dlatego z tego względu są mniej wartościowe jako zwierzę karmowe.
Skarmianie
Dorosłe chomiki syryjski i europejskie podaje się głownie dużym dusicielom, boa i pytonom, mniejszymi natomiast można karmić takie węże jak: węże zbożowe, amurskie, tajwańskie, smugowe, królewskie i wiele innych średnich gatunków. Noworodki chomików można podawać wszystkim wężom, przede wszystkim młodym. Oprócz tego gryzonie te nadają się jako karma dla waranów.
Chomiki są z natury zwierzętami agresywnymi, dlatego nie zaleca się ich stosowania jako karma podstawowa, a ewentualnie od czasu do czasu lub w razie stwierdzenia konkretnych preferencji pokarmowych gada (jeśli z nieznanych przyczyn nie będzie chciał przyjmować innych gryzoni). Hodowlę chomików może też, z konieczności, założyć osoba, która nie ma dostępu do myszy lub szczurów, a może postarać się o chomiki. Trzymanie chomików na karmę dla zwierząt terraryjnych należy traktować jako "wyjście awaryjne", zdecydowanie lepsze są do tego celu np. myszy.
Chomik syryjski (Mesocricetus auratus)
Najbardziej popularny w sklepach zoologicznych, osiąga długość ciała do 18 cm, jest też z pośród wszystkich gatunków najbardziej agresywny, dlatego każdego osobnika trzeba trzymać w oddzielnej klatce, a samice łączyć z samcem tylko na czas kopulacji, a potem przenieść go do innego pomieszczenia. Zlekceważenie tego faktu powodować będzie poważne walki, a nawet to, że zwierzęta mogą się wzajemnie zagryźć. Samica rodzi od 3 do 5 młodych, czasami, lecz rzadko, więcej. Ciąża u tego gatunku trwa 16-18 dni. Budowa ciała krępa, krótkie kończyny, ogólna sylwetka ociężała. Umaszczenie różnorodne, od białego, poprzez złociste, szare i czarne oraz łaciate mieszanki. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 2,5 miesiąca.
Chomik dżungarski (Phodopus sungorus)
Mały chomik, osiągający rozmiary 6-8 cm. Gatunek ten ma charakterystyczne umaszczenie - szara barwa grzbietu, przez który biegnie czarna pręga, a po bokach ciała występują białe plamy. Jego dużą zaletą jest także to, iż w przeciwieństwie do poprzednio opisywanego chomika syryjskiego, chomik dżungarski nie jest taki agresywny i można go trzymać, podobnie jak myszy, w grupach rodzinnych, 1 samca z kilkoma samicami. W miocie rodzi się do 8 młodych, po ciąży trwającej ok. trzech tygodni. Chomik dżungarski osiąga dojrzałość w wieku 3 miesięcy.
Chomik europejski (Cricetus cricetus)
Największy gatunek chomika, dorasta do 30 cm długości. Również należy trzymać go osobno, samica po kopulacji odpędza samca. Samice tego gatunku rodzą przeciętnie od 4 do 8 młodych, rzadko 12. Dają małą liczbę miotów w ciągu roku, tylko 2-3. Czas trwania ciąży 17-20 dni. Młode otwierają oczy po dwóch tygodniach, a po miesiącu stają się samodzielne. Ubarwienie podstawowe różnobarwne: grzbiet brązowy, brzuch czarny, na łapach, pyszczku i okolicy łopatek białe łaty. Występują również osobniki albinotyczne oraz jednolicie czarne.
Chomik chiński (Cricetus griseus)
Barwą nieco podobny do chomika dżungarskiego, jednak nieco większy, osiąga 12 cm długości. Przez grzbiet ciągnie się czarna pręga. Charakterystyczny dla tego gatunku jest długi, nieowłosiony ogon, podobny do ogona myszy. Ciąża trwa ok. 20-22 dni, a w miocie rodzi się od 4 do 7 młodych chomików.
Chomik Roborowskiego (Phodopus roborovskii)
Najmniejszy gatunek chomika, długość jego ciała nie przekracza 7 cm, ubarwienie złote, brzuch biały. Liczba młodych w miocie to ok. 3-6, czasami więcej. Ciąża trwa u tego gatunku ok. 21 dni. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 3 miesięcy.
Chomik Campbella (Phodopus sungorus campbelli)
Gatunek prawie identyczny jak chomik dżungarski, z wyjątkiem braku wyraźnych białych plam po bokach ciała. W sklepach zoologicznych występuje często jako odmiana albinotyczna.
Wszystkie gatunki chomików żyją przeciętnie ok. 2-3 lat.
Terrarium
Do hodowli chomików, szczególnie gatunków dużych (chomik syryjski, europejski), można użyć dostępnych w sklepach zoologicznych klatek dla chomików, wykonanych z metalowych prętów, mogą być jedno- lub wielopiętrowe, posiadają różnego rodzaju drabinki do wspinaczki, rury oraz kołowrotki. Dla gatunków mniejszych dobre są zarówno klatki, jak i szklane akwaria, których można użyć i w przypadku dużych chomików, muszą być wówczas stosunkowo większe. Akwaria, w których znajdują się duże gatunki, musi być wysokie i od góry przykryte metalową siatką, w przypadku, np. chomików dżungarskich, o ile akwarium jest wysokie (>30 cm) siatka nie jest konieczna, z tego względy, że nie potrafią wysoko skakać. Pomieszczenia dla chomików powinno być wyposażone w kryjówki, poidełko oraz miskę na pokarm. Kryjówki konieczna jest szczególnie dla samic w okresie macierzyństwa, gdyż wtedy będą czuły się bezpiecznie, w innym razie mogą zjadać młode. Aczkolwiek ogólnie chomiki powinny mieć bujniej wyposażone pomieszczenia, a niżeli myszy, ponieważ nudząc się będą próbowały się z niego wydostać, a chomik wśród gryzoni nazywany jest "specjalistą od ucieczek". Poidełko na wodę standardowe, dla gryzoni, dostępne w skalpach zoologicznych. Miseczki na pokarm najlepiej zawieszane (do klatek) lub ceramiczne, porcelanowe (do akwariów). Pojemniki zawieszane są o tyle lepsze, że przekopujące ściółkę gryzonie nie powodują tak dużego jak w przypadku zwykłych, zanieczyszczenia pokarmu ściółką. A jako ściółki najlepiej użyć oczywiście trocin, podobnie jak w przy hodowli innych gryzoni. Można dodać niewielko ilość torfu, w celu zminimalizowania nieprzyjemnego zapachu, a także siana do budowy gniazda. Jeśli ktoś ma klatki laboratoryjne, to również one nadają się do hodowli chomików.
Żywienie
Chomiki (wszystkie gatunki) żywi się podobnie jak inne gryzonie karmowe, z niewielką różnicą, ponieważ powinny dostawać nieco więcej białka zwierzęcego. Do podstawowych pokarmów należą:
- mieszanki ziaren (ogólnie dostępne w sklepach zoologicznych, w ich skład wchodzą w różnych proporcjach: pszenica, żyto, owies, kukurydza, jęczmień, proso, pestki słonecznika, susz warzywny, groch i wiele innych.
- warzywa (marchew, cukinia, ogórki, sałata - jej małe ilości, pomidor, dynia)
- owoce (jabłka, banany, gruszki)
- płatki owsiane
- pestki dyni
- orzechy (nieduże ilości, powodują otyłość)
- pokarmy białkowe (ser żółty - małe ilości, twaróg, larwy mącznika - 2/tyg.)
- trawa i mniszek lekarski
- suchy chleb i bułka
- gałązki wierzby
Nie należy podawać: kapusty, ziemniaków, cebuli, słodyczy, owoców cytrusowych (cytryna, pomarańcza, itp.).
Pokarm dozuje się w małych, ale wystarczających dla chomika ilościach, ponieważ duże, jednorazowe porcje będą zakopywane w spiżarni, gdzie będą gnić i pleśnieć. Alternatywa jest hodowla w klatkach laboratoryjnych lub stosowanie granulatów, które wyjadane są przez kratki - uniemoxliwia to robienie zapasów i marnowanie karmy.
Wodę zaleca się przegotowaną, o temperaturze pokojowej.
Rozmnażanie
Rozmnażanie chomików nie jest dużo trudniejsze niż innych gryzoni, lecz nieco bardziej kłopotliwe. Szczególnie u takich gatunków jak chomik syryjski i europejski, ponieważ każdego osobnika koniecznie trzeba trzymać oddzielnie, pary łączyć tylko na okres rozrody, po którym zwierzęta rozdziela się do osobnych pomieszczeń. Nie tylko każdego samca trzymać należy oddzielnie, ale i każdą samicę, nie da się hodować kilku (rodzących) samic w tej samej klatce. Ponadto jeżeli niepokoi się matki w okresie kiedy mają młode (np. podczas sprzątania lub wybierania noworodków na pokarm dla gadów), to bardzo często je porzucają lub nawet zagryzają i zjadają. Tak dużych problemów nie ma natomiast z innymi chomikami, jak np. chomiki dżungarskie, które są najbardziej polecane do hodowli karmowych. Można je trzymać po kilka sztuk (oczywiście nie kilka samców). W jednym pomieszczeniu hodowlanym na jednego samca przypadać mogą 2-3 samice, których nie trzeba rozdzielać po kopulacji, ani w okresie wychowu młodych. Czasami jednak zdarzają się przypadki związane z porzucaniem i zjadaniem młodych, ale dużo rzadziej niż u innych gatunków. Chomiki osiągają dojrzałość płciową średnio w trzecim miesiącu życia, a ciąża trwa ok. 20 dni. Ilość młodych w miocie rzadko tak liczna jak u myszy i szczurów dlatego z tego względu są mniej wartościowe jako zwierzę karmowe.
Skarmianie
Dorosłe chomiki syryjski i europejskie podaje się głownie dużym dusicielom, boa i pytonom, mniejszymi natomiast można karmić takie węże jak: węże zbożowe, amurskie, tajwańskie, smugowe, królewskie i wiele innych średnich gatunków. Noworodki chomików można podawać wszystkim wężom, przede wszystkim młodym. Oprócz tego gryzonie te nadają się jako karma dla waranów.
Chomiki są z natury zwierzętami agresywnymi, dlatego nie zaleca się ich stosowania jako karma podstawowa, a ewentualnie od czasu do czasu lub w razie stwierdzenia konkretnych preferencji pokarmowych gada (jeśli z nieznanych przyczyn nie będzie chciał przyjmować innych gryzoni). Hodowlę chomików może też, z konieczności, założyć osoba, która nie ma dostępu do myszy lub szczurów, a może postarać się o chomiki. Trzymanie chomików na karmę dla zwierząt terraryjnych należy traktować jako "wyjście awaryjne", zdecydowanie lepsze są do tego celu np. myszy.